Solo หรือ improvisation นั้นแท้จริงแล้วได้ถือกำเนิดมานานมากแล้ว ราวศตวรรษที่ 17 ในช่วงที่คนผิวสีชาวแอฟริกันตะวันตก ได้ตกเป็นทาส และถูกใช้แรงงานในอเมริกา
ด้วยความที่ดนตรีหรือเสียงร้องต่างๆที่อยู่ในจิตวิญญานของคนแอฟริกันอยู่แล้ว พวกเขาก็จะมีการตีเกราะเคาะไม้ ร้องรำทำเพลงกันเป็นกิจวัตร โดยการร้องเล่นที่สื่อออกมาจากความรู้สึกลึกๆข้างในใจของเขาจริงๆ คล้ายกับการร้องรำทำเพลงพื้นบ้านไทยอยู่เหมือนกันครับ เช่นเพลงเกี่ยวข้าว เพลงกล่อมเด็กของบ้านเรา และด้วยความรู้สึกลึกๆของเขาที่แสดงออกมาผ่านเสียงเพลงนั้นจะสอดแทรกการเอื้อน การบิดคำ บิดทำนอง และยังเป็นการสอนเพลงกันปากต่อปากโดยยังไม่มีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร และยังไม่มีทฤษฎีหรือกฏเกณฑ์ใดๆมาบังคับ จึงทำให้เกิดการอิมโพรไวส์ ขึ้นมา
ในส่วนของยุโรปก็มีการอิมโพรไวส์ เช่นกัน ซึ่งเกิดจากการร้องบทสวดในโบสถ์ของบาทหลวง ซึ่งแต่ละคนก็จะมีเทคนิคการสวดที่แตกต่างกันโดยการเอื้อน แต่ก็ยังไม่ได้มีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรและทฤษฎีใดๆมาบังคับเช่นกัน
ในมุมของการ Solo หรือ improvisation นั้นเรามักพบกับหลายปัญหาที่ถาโถมเข้ามาอย่างมากมาย
- แล้วจะเล่นอะไร?
- แล้วต้องใช้อะไรในการ Solo?
- เล่นออกไปแล้วมันใช่หรือป่าว?
- ทำไมเราถึง Solo ออกมาแล้วไม่เท่ ดูดีเท่าคนอื่น?
ทั้งหมดนี้เป็นคำถามที่เกิดขึ้นบ่อยกับผู้ที่เริ่มฝึกในการ Solo หรือ improvisation จริงๆแล้วการ Solo มันไม่มีผิดหรือถูกหลอกครับ เพราะแต่ละคนก็มีมุมมองที่ต่างกันออกไป ยกตัวอย่าง บางคนทานอาหารที่มาจากหม้อเดียวกันจากเชฟคนเดียวกัน อีกคนบอกอร่อย อีกคนอาจจะบอกไม่ถูกปากก็ได้ มันก็เหมือนกับการอิมโพรไวส์นั้นแหละครับ อยู่ที่มุมมองของแต่ละคนว่าจะตีความออกมาในรูปแบบไหน แต่เราจะทำอย่างไรกับคำถามที่เป็นสาเหตุในการ Solo ของเราให้ดีได้อย่างไร
สิ่งที่คุณจะทำได้ในการ Solo โดยการเล่นอะไรออกมาจากการฟังเสียง Chord
ถ้าคุณได้ยิน Chord แล้วคุณสามารถเล่นในสิ่งที่คุณอยากจะสื่อสารออกมา โดยใช้ทักษะการฟังเพียงอย่างเดียวซึ่งแน่นอนมันเป็นสิ่งที่ยาก ยิ่งถ้าคุณไม่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดีมันจะยากมาก
มันสำคัญมากที่เราควรจะต้องได้ยินเสียงพวกนั้นก่อน ยกตัวอย่างเช่น การที่เราจะออกไปพูดหรือบรรยายต่อหน้าผู้คนเป็นจำนวนมาก เราจะต้องศึกษาหาข้อมูลในเรื่องนั้นมาเป็นอย่างดี เราถึงจะพูดบรรยายให้ผู้ฟังที่รับฟังอยู่นั้นเข้าใจในสิ่งที่เรากำลังสื่อสารอยู่ การที่จะทำให้เราได้ยินเสียงในสิ่งที่เรากำลังจะเล่นออกไปนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก
ดังนั้นทฤษฎีดนตรีจึงเปรียบเสมือนสิ่งที่จะนำทางเราไปเพื่อให้ได้ยินเสียงเหล่านั้น ว่าจะทำให้กลมกลืนหรือไม่กลมกลืนกับดนตรีหรือเสียง Chord ที่เราได้ยินอยู่ขณะนั้นในการอิมโพรไวส์
สรุปแล้ว ทฤษฎีดนตรี สำคัญสำหรับการ Solo มั้ย?
การ Solo ได้นั้น ไม่ใช่แค่ว่ารู้ทฤษฎีดนตรี รู้สเกลหรือโมดต่างๆ แล้วจะทำให้คุณอิมโพรไวส์ได้ดี มันก็มีอีกหลายองค์ประกอบไม่ว่าจะมาจากการฟังเพลงเยอะๆ การแกะเพลงหรือฝึกเล่นตามเพลงเพื่อเป็นแนวทางในการเอาท่วงทำนองที่มีอยู่ในบทเพลงนั้นๆ มาเพื่อใช้และประยุกต์ไปในการเล่นเพื่อให้เป็นแบบฉบับของตัวเองในสิ่งที่เราต้องจะสื่อสารหรืออิมโพรไวส์ออกไป
ดังนั้นการเรียนรู้ทฤษฎีดนตรีสากลเพื่อที่จะนำไปใช้ใน Solo ก็ไม่ใช่เรื่องเสียหายใดๆ อีกทั้งจะทำให้คุณเล่นดนตรีออกมาได้อย่างดีและมีความสุขมากด้วย
ถ้าหากคุณยังไม่มีพื้นฐานทฤษฎีดนตรี และอยากลองศึกษาเพิ่มเติมด้วยตัวเอง แอดมินได้จัดทำคอร์ส ทฤษฎีดนตรีสากลออนไลน์ ฟรี เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับนักดนตรีมือใหม่ได้ศึกษากันด้วยตัวเอง
