กุญแจเสียง (Key signature) เป็นสิ่งที่บอกนักดนตรีว่าบทเพลงที่เล่นนั้นอยู่ในกุญแจเสียงอะไร หรือเป็นตัวกำหนดทำนองเพลงหรือคอร์ดที่จะใช้ในบทเพลงที่นักแต่งเพลงกำลังแต่ง กุญแจเสียงจึงมีความสำคัญในบทเพลง ไม่ว่าจะเป็นเพลงคลาสสิก เพลงป๊อป หรือเพลงแจส กุญแจเสียงจะมีบทบาทในการกำหนดทิศทางของการดำเนินไปของคอร์ด (Chord progression)
หากคุณเข้าใจในบทเรียน บันไดเสียงเบื้องต้น แล้ว คุณจะสามารถเรียนรู้เรื่องกุญแจเสียงได้อย่างรวดเร็ว กุญแจเสียงแบ่งออกเป็น 2 กุญแจเสียง คือ
- กุญแจเสียงเมเจอร์
- กุญแจเสียงไมเนอร์
กุญแจเสียง เมเจอร์
หากคุณได้ฝึกทักษะดนตรี ได้ฝึกซ้อมการไล่บันไดเสียงในบันไดเสียงต่างๆแล้ว คุณก็สามารถบอกได้ว่าบันไดเสียงที่เล่นไปนั้นอยู่ในกุญแจเสียงอะไร ตัวอย่างเช่น บันไดเสียง C เมเจอร์ ประกอบด้้วยโน้ต
C D E F G A B C
ถ้าบทเพลงใดที่มีโน้ตเหล่านี้อยู่ในบทเพลงก็อาจจะถือได้ว่าบทเพลงนั้น อยู่ในกุญแจเสียง C เมเจอร์ ทั้งนี้อาจจะไม่เสมอไปขึ้นอยู่กับว่าบทเพลงนั้นขึ้นต้นด้วยโน้ตตัวใดเป็นหลัก แต่ในเบื้องต้นสามารถตีความได้ว่าบทเพลงที่มีโน้ต C D E F G A B C เป็นองค์ประกอบของบทเพลง อาจจะตีความได้ว่าเป็นกุญแจเสียง C เมเจอร์
กุญแจเสียงเมเจอร์ VS บันไดเสียงเมเจอร์
| Scale | Key signature |
|---|---|
| C D E F G A B C | C Major |
| F G A B♭ C D E F | F Major |
| B♭ C D E♭ F G A B♭ | B♭ Major |
| E♭ F G A♭ B♭ C D E♭ | E♭ Major |
| A♭ B♭ C D♭ E♭ F G A♭ | A♭ Major |
| D♭ E♭ F G♭ A♭ B♭ C D♭ | D♭ Major |
| G♭ A♭ B♭ C♭ D♭ E♭ F G♭ | G♭ Major |
| C♭ D♭ E♭ F♭ G♭ A♭ B♭ C♭ | C♭ Major |
| C# D# E# F# G# A# B# C# | C# Major |
| F# G# A# B C# D# E# F# | F# Major |
| B C♯ D♯ E F♯ G♯ A♯ B | B Major |
| E F♯ G♯ A B C♯ D♯ E | E Major |
| A B C♯ D E F♯ G♯ A | A Major |
| D E F♯ G A B C♯ D | D Major |
| G A B C D E F♯ G | G Major |
กุญแจเสียง ไมเนอร์
กุญแจเสียงไมเนอร์ มีความสัมพันธ์กันกับกุญแจเสียงเมเจอร์ กล่าวคือ กุญแจเสียงไมเนอร์ใช้กุญแจเสียงร่วมกันกับกุญแจเสียงเมเจอร์ (Relative key)
กุญแจเสียงร่วม Relative key
| Major | Minor | Relative Key |
|---|---|---|
| C | Am | – |
| F | Dm | 1 Flat |
| B♭ | Gm | 2 Flat |
| E♭ | Cm | 3 Flat |
| A♭ | Fm | 4 Flat |
| D♭ | B♭m | 5 Flat |
| G♭ | E♭m | 6 Flat |
| C♭ | A♭m | 7 Flat |
| C# | A#m | 7 Sharp |
| F# | D#m | 6 Sharp |
| B | G#m | 5 Sharp |
| E | C#m | 4 Sharp |
| A | F#m | 3 Sharp |
| D | Bm | 2 Sharp |
| G | Em | 1 Sharp |
ดังที่กล่าวไว้แล้วข้างต้น หากในบทเพลงมีโน้ต C D E F G A B C อาจจะเป็นบทเพลงที่อยู่ในกุญแจเสียง C เมเจอร์ก็ได้ หรือ อยู่ในกุญแจเสียง A ไมเนอร์ ก็ได้ ทั้งนี้จะต้องพิจารณาว่า บทเพลงนั้นให้ความสำคัญกับโน้ตตัวไหนเป็นหลัก เช่น
- ถ้าต้นเพลงขึ้นต้นด้วยโน้ต C และจบลงด้วยโน้ต C สามารถพิจารณาว่าบทเพลงนี้อยู่ในกุญแจเสียง C เมเจอร์
- ถ้าต้นเพลงขึ้นต้นด้วยโน้ต A และจบลงด้วยโน้ต A สามารถพิจารณาว่าบทเพลงนี้อยู่ในกุญแจเสียง A ไมเนอร์
เพราะกุญแจเสียงไมเนอร์ใช้กุญแจเสียงร่วมกันกับกุญแจเสียงเมเจอร์ ดังนั้นจึงต้องพิจารณา ความสำคัญของโน้ตในแต่ละบทเพลง ในทฤษฎีดนตรีสากลเบื้องต้นนี้ ผมจะขอยกตัวอย่างเฉพาะโน้ตที่เริ่มต้นและโน้ตที่จบลงของบทเพลงก่อน เพื่อเป็นพื้นฐานในการศึกษาเรื่องกุญแจเสียงในระดับที่สูงขึ้นต่อไป
กุญแจเสียง ไมเนอร์ VS บันไดเสียงไมเนอร์แบบเนเชอรัล
| Scale | Key signature |
|---|---|
| A B C D E F G A | A Minor |
| D E F G A B♭ C D | D Minor |
| G A B♭ C D E♭ F G | G Minor |
| C D E♭ F G A♭ B♭ C | C Minor |
| F G A♭ B♭ C D♭ E♭ F | F Minor |
| B♭ C D♭ E♭ F G♭ A♭ B♭ | B♭ Minor |
| E♭ F G♭ A♭ B♭ C♭ D♭ E♭ | E♭ Minor |
| A♭ B♭ C♭ D♭ E♭ F♭ G♭ A♭ | A♭ Minor |
| A# B# C# D# E# F# G# A# | A# Minor |
| D# E# F# G# A# B C# D# | D# Minor |
| G♯ A♯ B C♯ D♯ E F♯ G♯ | G♯ Minor |
| C♯ D♯ E F♯ G♯ A B C♯ | C♯ Minor |
| F♯ G♯ A B C♯ D E F♯ | F♯ Minor |
| B C♯ D E F♯ G A B | B Minor |
| E F♯ G A B C D E | E Minor |
ทบทวนบทเรียน กุญแจเสียง เบื้องต้น
- ในบทเพลงใดก็ตามที่มีโน้ต 7 ตัวในบันไดเสียงใดก็ตาม สามารถบอกได้ว่าบทเพลงนั้นอยู่ในกุญแจเสียงตามบันไดเสียงนั้น เช่น บทเพลงที่มีช่วงทำนองอยู่ในบันไดเสียง C เมเจอร์ (C D E F G A B C) ถือว่าบทเพลงนั้นอยู่ในกุญแจเสียง C เมเจอร์
- การพิจารณากุญแจเสียง ควรพิจารณาจากโน้ตที่เริ่มต้นของเพลงและโน้ตที่จบเพลง โดยส่วนมากแล้วเพลงที่ไม่มีความซับซ้อนมากจะเริ่มต้นบทเพลงด้วยโน้ตตามบันไดเสียงของกุญแจเสียงนั้นๆ
- กุญแจเสียงไมเนอร์ใช้กุญแจเสียงร่วมกันกับกุญแจเสียงเมเจอร์ (Relative key) ดังนั้นจึงควรพิจารณาโน้ตที่เริ่มต้นของบทเพลง เช่น บทเพลงในกุญแจเสียง A ไมเนอร์ ใช้กุญแจเสียงร่วมกันกับ กุญแจเสียง C เมเจอร์ แต่จะให้ความสำคัญกับโน้ตตัวแรก คือ A
สิ่งที่ต้องจำ:
ในบทเรียนกุญแจเสียงเบื้องต้นนี้ มีความสอดคล้องกันกับบทเรียน บันไดเสียงเบื้องต้น ดังนั้นหากเข้าใจในโครงสร้างของบันไดเสียงต่างๆ ก็จะสามารถหากุญแจเสียงของแต่ละบทเพลงได้
สิ่งที่อยากแนะนำให้จดจำ คือ จดจำกุญแจเสียงต่างๆ ว่ามีเครื่องหมายแปลงเสียงกี่ตัว ในกุญแจเสียงนั้นๆ (ถือว่าเป็นทางรวบลัด คุณควรเข้าใจโครงสร้างของบันไดเสียงให้กระจ่างเสียก่อน)
บทเรียนต่อไปจะเป็นเรื่องของ คอร์ด ซึ่งต้องอาศัยความรู้ในเรื่องกุญแจเสียง ดังนั้นคุณควรศึกษาเรื่องกุญแจเสียงให้เกิดความชำนาญเสียก่อน จึงค่อยเริ่มศึกษาเรื่องคอร์ด
